Bỏng là tình trạng tổn thương da do tiếp xúc nhiệt, điện, hóa chất hoặc tia cực tím. Mức độ bỏng có thể nhẹ hoặc nặng tùy nguyên nhân và diện tích da bị ảnh hưởng. Việc sơ cứu đúng cách làm giảm đau rát khi bị bỏng nước sôi giúp giảm sưng, hạn chế phồng rộp và ngừa viêm nhiễm.
Nhiều trường hợp bỏng nhẹ có thể xử lý ngay tại nhà bằng nước mát, nha đam, mật ong hoặc Vaseline. Tuy nhiên, nếu vết bỏng lan rộng, có mụn nước lớn hoặc đau rát dữ dội, người bệnh nên đến cơ sở y tế để kiểm tra. Tùy nguyên nhân, bạn có thể áp dụng riêng cho từng loại như cách làm giảm đau rát khi bị bỏng dầu ăn, bỏng lửa hoặc bỏng ớt.
Nhận biết mức độ bỏng và cách xử lý phù hợp
Thực tế, không phải trường hợp nào bị bỏng cũng có thể tự điều trị tại nhà. Nếu không may gặp bỏng, bạn cần bình tĩnh quan sát vết thương và xác định mức độ tổn thương để xử lý đúng cách. Việc nhận biết chính xác giúp chọn đúng cách làm giảm đau rát khi bị bỏng, tránh để vết thương lan sâu hoặc nhiễm trùng.
Tùy theo tính chất nghiêm trọng, tình trạng bỏng thường được chia thành 4 cấp độ cơ bản:
-
Bỏng cấp 1: Đây là mức độ nhẹ nhất. Vùng da bỏng thường đỏ, nóng rát, sưng nhẹ nhưng chưa phồng rộp. Người bệnh vẫn cảm giác đau khi chạm vào. Loại bỏng này thường do bỏng nước sôi nhẹ, bỏng dầu ăn hoặc bỏng ớt gây ra. Có thể tự xử lý tại nhà và hầu như không để lại sẹo nếu chăm sóc đúng cách.
-
Bỏng cấp 2: Mức độ tổn thương sâu hơn, xuất hiện mụn nước, sưng đỏ và đau rát nhiều. Da quanh vết bỏng có thể bong tróc. Khi vỡ mụn nước, da dễ nhiễm khuẩn nếu không vệ sinh đúng cách. Nên làm mát da ngay, giữ sạch vết thương và bôi kem trị bỏng có thành phần dịu nhẹ. Nếu mụn nước lớn, đau nhiều hoặc lan rộng, cần đến cơ sở y tế để kiểm tra.
-
Bỏng cấp 3: Là cấp độ nặng nhất, gây tổn thương nghiêm trọng đến cả cơ, gân và xương. Da có thể cháy đen, co rút mạnh, kèm đau dữ dội hoặc mất cảm giác. Tình trạng này có nguy cơ sốc bỏng và nhiễm trùng cao. Cần cấp cứu khẩn cấp, không tự ý điều trị tại nhà.

Hướng dẫn cách làm giảm đau rát khi bị bỏng tại nhà
Sau khi xác định mức độ bỏng, việc xử lý đúng ngay từ đầu giúp giảm sưng, ngừa nhiễm trùng và hạn chế để lại sẹo. Với các trường hợp bỏng nhẹ, người bệnh có thể áp dụng các cách làm giảm đau rát khi bị bỏng đơn giản dưới đây để làm dịu da và hỗ trợ phục hồi nhanh hơn.
Rửa trực tiếp vết thương dưới nước lạnh
Ngay khi bị bỏng, hãy đặt vùng da tổn thương dưới vòi nước mát từ 10-15 phút. Việc làm này giúp hạ nhiệt, giảm sưng và làm dịu cảm giác nóng rát. Không dùng nước đá hay nước quá lạnh vì có thể khiến mô da bị tổn thương sâu hơn. Đây là bước đầu tiên quan trọng trong cách giảm rát khi bị bỏng dầu ăn.

Chườm lạnh
Sau khi rửa bằng nước mát, có thể dùng túi chườm lạnh bọc trong khăn mỏng áp nhẹ lên da trong 10 phút. Chườm lạnh giúp co mạch máu, giảm đau, hạn chế sưng và ngừa phồng rộp. Phù hợp với các trường hợp cách làm giảm đau rát khi bị bỏng nước sôi hoặc bỏng do nhiệt thấp.

Sử dụng nha đam
Nha đam chứa nhiều vitamin và hoạt chất làm dịu da, giảm viêm hiệu quả. Bạn gọt vỏ, lấy phần gel trong, rửa sạch rồi thoa nhẹ lên vùng bỏng. Nha đam giúp giảm đau, mát da và ngăn hình thành sẹo. Có thể dùng 2-3 lần mỗi ngày để làm dịu các vết bỏng ớt hoặc bỏng dầu ăn nhẹ.

Bôi Vaseline
Vaseline giúp giữ ẩm, bảo vệ lớp da non và hạn chế mất nước. Sau khi làm mát da, thoa một lớp mỏng Vaseline để tạo hàng rào bảo vệ tự nhiên. Cách này giúp giảm khô, ngứa và cảm giác rát bỏng, nhất là khi bị bỏng lửa hoặc bỏng nhiệt nhẹ.

Sử dụng mật ong
Mật ong có đặc tính kháng khuẩn tự nhiên, giúp giảm viêm và làm dịu vết bỏng nhanh. Bôi một lớp mỏng mật ong nguyên chất lên vùng da bỏng, để 15 phút rồi rửa lại bằng nước mát. Đây là cách làm giảm đau rát khi bị bỏng ớt hoặc bỏng do dầu nóng an toàn và lành tính.

Dùng kem bôi trị bỏng
Nếu vết bỏng có dấu hiệu sưng đỏ hoặc đau rát kéo dài, nên sử dụng kem trị bỏng có chứa panthenol, bạc nano hoặc lidocain. Các hoạt chất này giúp làm dịu, giảm đau và ngừa nhiễm khuẩn. Khi lựa chọn, nên hỏi ý kiến bác sĩ để tránh dùng sản phẩm chứa corticoid hoặc chất gây kích ứng da.

Những điều không nên làm khi bị bỏng
Khi gặp bỏng, nhiều người vì lo lắng mà xử lý sai cách, khiến vết thương nghiêm trọng hơn hoặc để lại sẹo khó hồi phục. Dưới đây là những sai lầm thường gặp bạn cần tránh khi thực hiện cách làm giảm đau rát khi bị bỏng lửa, nước sôi hay dầu ăn:
-
Không bôi vật lạ lên vết bỏng: Tuyệt đối không dùng kem đánh răng, nước mắm, nước tương, lòng trắng trứng hay dầu ăn để làm mát. Những chất này có thể làm nhiễm khuẩn, gây viêm da hoặc tạo sẹo thâm.
-
Không chườm đá trực tiếp: Nhiệt độ lạnh đột ngột khiến mạch máu co lại, mô da tổn thương nặng hơn. Chỉ nên dùng nước mát hoặc chườm lạnh nhẹ qua lớp khăn mỏng.
-
Không chọc vỡ mụn nước: Mụn nước là lớp bảo vệ tự nhiên giúp ngăn nhiễm trùng. Việc làm vỡ mụn có thể khiến vi khuẩn xâm nhập, gây mưng mủ.
-
Không băng kín vết bỏng: Che vết bỏng bằng gạc sạch, thoáng khí. Tránh dùng băng keo, vải dày hoặc nilon vì khiến nhiệt và ẩm ứ đọng.
-
Không dùng thuốc bôi tùy tiện: Việc tự ý bôi thuốc mỡ, kháng sinh hay thuốc chứa corticoid mà không có hướng dẫn của bác sĩ có thể khiến da bị kích ứng hoặc chậm lành.
Khi nào cần thăm khám bác sĩ
Không phải vết bỏng nào cũng có thể xử lý an toàn tại nhà. Một số trường hợp nếu không được điều trị y tế kịp thời có thể dẫn đến nhiễm trùng, hoại tử hoặc để lại sẹo vĩnh viễn. Bạn nên đến bác sĩ ngay khi gặp các dấu hiệu sau:
-
Vết bỏng sâu, phồng rộp lớn hoặc lan rộng trên 3 cm.
-
Bỏng ở mặt, cổ, bàn tay, bàn chân hay vùng kín.
-
Đau rát dữ dội, vết thương rỉ dịch vàng, có mủ hoặc mùi lạ.
-
Da cháy sạm, trắng hoặc đen, mất cảm giác đau.
-
Bỏng do điện, hóa chất, xăng dầu.
-
Trẻ nhỏ, người già hoặc người có bệnh nền bị bỏng dù nhẹ.
Kết luận
Việc áp dụng đúng cách làm giảm đau rát khi bị bỏng giúp giảm sưng, hạn chế tổn thương và hỗ trợ da phục hồi nhanh hơn. Với các vết bỏng nhẹ như bỏng nước sôi, bỏng dầu ăn, bỏng ớt hay bỏng lửa, bạn có thể sơ cứu tại nhà bằng các phương pháp an toàn như rửa nước mát, thoa nha đam, mật ong hoặc kem trị bỏng phù hợp.
Tuy nhiên, khi vết bỏng sâu, phồng rộp lớn hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, hãy liên hệ Phòng khám Dr Dư Tuy để được thăm khám, tư vấn và hướng dẫn điều trị đúng cách. Bác sĩ sẽ giúp giảm đau, ngừa sẹo và đảm bảo da được phục hồi an toàn, khỏe mạnh.



