Hoại tử ngón chân: Nguyên nhân và cách xử lý ngón chân hoại tử

Hoại tử ngón chân là một trong những biến chứng nguy hiểm thường gặp ở người có bệnh lý mạch máu hoặc tiểu đường. Khi ngón chuyển màu tím, đen kèm đau nhức, đó có thể là dấu hiệu đầu tiên của hoại tử đầu ngón chân. Tình trạng này không thể tự khỏi, nếu chậm trễ sẽ dẫn đến nguy cơ cắt bỏ. Hiểu rõ nguyên nhân và dấu hiệu bị hoại tử ngón chân sẽ giúp bạn phát hiện sớm. Việc xử lý ngón chân hoại tử kịp thời tại cơ sở y tế uy tín chính là cách tốt nhất để tránh biến chứng nặng nề.

Hoại tử ngón chân là gì?

Hoại tử ngón chân là hiện tượng mô ngón bị chết, thường do thiếu máu nuôi hoặc nhiễm trùng nặng. Khi mô chết đi, màu sắc da chuyển dần sang tím, đen, kèm mùi hôi khó chịu. Tình trạng này không thể tự hồi phục nếu không có can thiệp y tế.

Ngoài ra, nhiều bệnh nhân còn gặp tình trạng hoại tử móng chân, tức phần móng trở nên khô, bong tróc và chuyển màu bất thường. Đây cũng là dấu hiệu cảnh báo máu không lưu thông tốt ở ngón. Nếu bỏ qua, tổn thương lan rộng có thể dẫn đến cắt bỏ một phần ngón hoặc cả bàn chân.

Tại sao ngón chân hoại tử

Ngón chân hoại tử xảy ra khi máu không nuôi đủ mô hoặc nhiễm trùng làm mô chết dần. Đây là hậu quả từ nhiều yếu tố bệnh lý và thói quen sinh hoạt. Những nguyên nhân thường gặp gồm:

Nhiễm trùng vết thương

Một vết xước nhỏ ở bàn chân nếu không được rửa sạch, sát trùng và băng kín, vi khuẩn sẽ nhanh chóng xâm nhập. Khi hệ miễn dịch không kiểm soát được, vết thương lan rộng thành loét, sưng đỏ và chảy mủ. Vi khuẩn phá hủy mô, cản trở quá trình lành da khiến vùng da chết đi. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến hoại tử ngón chân, đặc biệt ở người thường xuyên đi chân trần hoặc làm việc trong môi trường ẩm ướt.

Biến chứng bệnh tiểu đường

Người bị tiểu đường lâu năm dễ gặp rối loạn tuần hoàn và tổn thương thần kinh ngoại biên. Khi bàn chân bị thương, cảm giác đau giảm nên người bệnh thường không phát hiện sớm. Đồng thời, lượng đường trong máu cao khiến vết thương khó liền, dễ nhiễm trùng nặng. Hậu quả là những vết loét nhỏ ở ngón phát triển thành hoại tử đầu ngón chân, thậm chí lan rộng đến hoại tử móng chân nếu không điều trị kịp thời.

Bệnh mạch máu ngoại biên

Đây là tình trạng tắc hẹp động mạch ở chi dưới khiến máu lưu thông đến bàn chân bị hạn chế. Khi dòng máu nuôi dưỡng ngón chân giảm, mô bị thiếu oxy và dưỡng chất, dần dần chết đi. Người mắc bệnh mạch máu ngoại biên thường có biểu hiện đau khi đi lại, ngón chân lạnh, tím tái. Nếu không can thiệp, ngón dễ chuyển sang màu đen và trở thành hoại tử ngón chân.

Suy giảm miễn dịch

Người có hệ miễn dịch yếu, đang hóa trị ung thư hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch thường khó chống lại vi khuẩn. Một vết thương nhỏ ở ngón có thể trở thành ổ nhiễm trùng lớn. Khi vi khuẩn lan nhanh mà cơ thể không đủ sức chống trả, mô bị phá hủy và dẫn đến hoại tử móng chân hoặc cả đầu ngón. Đây là lý do bác sĩ luôn khuyến cáo nhóm bệnh nhân này phải theo dõi kỹ bàn chân hằng ngày.

Hút nhiều thuốc

Nicotine và các hóa chất trong thuốc lá làm co mạch, giảm lưu lượng máu đến bàn chân. Việc hút thuốc kéo dài gây tổn thương lớp nội mạc mạch máu, khiến động mạch dễ tắc nghẽn. Kết quả là ngón chân không nhận đủ máu nuôi, đặc biệt là đầu ngón, dẫn tới thiếu oxy và hoại tử đầu ngón chân. Nhiều nghiên cứu cho thấy người hút thuốc lá lâu năm có tỷ lệ phải cắt bỏ ngón chân do hoại tử ngón chân cao gấp nhiều lần so với người không hút.

Dấu hiệu nhận biết hoại tử đầu ngón chân

Hoại tử không xuất hiện ngay mà tiến triển theo từng giai đoạn. Những dấu hiệu bị hoại tử ngón chân thường gặp gồm:

• Đầu ngón chuyển màu tím, xanh hoặc đen, da sẫm dần theo thời gian.

• Ngón chân lạnh, tê, mất cảm giác khi chạm vào.

• Vết thương nhỏ lâu lành, có dịch mủ hoặc tiết dịch vàng, kèm mùi hôi nặng.

• Ngón sưng, đau dữ dội, đặc biệt về đêm, khiến người bệnh khó ngủ.

• Trong trường hợp hoại tử móng chân, móng giòn, dễ gãy, đổi màu nâu hoặc đen.

Biến chứng của hoại tử ngón chân

Ngón chân hoại tử nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể gặp nhiều biến chứng nghiêm trọng:

• Nhiễm trùng lan rộng: Vi khuẩn từ ngón hoại tử có thể lan sang mô xung quanh, gây viêm mô tế bào hoặc nhiễm trùng toàn bàn chân.

• Nhiễm trùng huyết: Khi vi khuẩn đi vào máu, người bệnh dễ sốt cao, tụt huyết áp, đe dọa tính mạng.

• Mất ngón hoặc cả bàn chân: Nhiều trường hợp phải phẫu thuật cắt bỏ để ngăn hoại tử lây lan, ảnh hưởng đến khả năng đi lại.

• Ảnh hưởng tâm lý và chất lượng sống: Việc mất ngón chân gây khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày, ảnh hưởng đến tâm lý và khả năng lao động.

Điều trị hoại tử ngón chân

Để xử lý tình trạng hoại tử ngón chân, cần phải phối hợp chặt chẽ giữa các biện pháp y khoa và sự thay đổi trong thói quen sinh hoạt của người bệnh.Người bệnh tuyệt đối không tự ý cắt, chích hay dùng mẹo dân gian. Phương pháp thường được áp dụng gồm:

• Xử lý ngón chân hoại tử: Làm sạch và loại bỏ mô chết bằng phương pháp y khoa, kiểm soát nhiễm trùng.

• Dùng thuốc: Bác sĩ kê kháng sinh, thuốc hỗ trợ tuần hoàn và giảm đau theo tình trạng.

• Can thiệp phẫu thuật: Khi phần hoại tử lan rộng, có thể phải cắt bỏ ngón để ngăn biến chứng.

• Kiểm soát bệnh nền: Người tiểu đường cần duy trì đường huyết ổn định, người hút thuốc nên cai để cải thiện lưu thông máu.

• Chăm sóc tại nhà: Vệ sinh sạch, băng vết thương hằng ngày, giữ chân khô thoáng và tránh va chạm mạnh.

Kết luận

Hoại tử ngón chân là một tình trạng nghiêm trọng, có thể dẫn đến cắt bỏ nếu không điều trị kịp thời. Khi thấy ngón chân đổi màu, đau nhức, tiết dịch hoặc có mùi hôi, bạn cần đi khám ngay. Phát hiện dấu hiệu hoại tử ngón chân và điều trị đúng cách kịp thời hạn chế biến chứng và duy trì sinh hoạt bình thường.

Tại Phòng khám Dr Dư Tuy, bệnh nhân được thăm khám trực tiếp bởi bác sĩ giàu kinh nghiệm và được tư vấn điều phù hợp với từng tình trạng. Chúng tôi chú trọng theo dõi tiến triển, hướng dẫn cách xử lý ngón chân hoại tử an toàn và đồng hành cùng bạn trong suốt quá trình điều trị. Nếu bạn đang gặp vấn đề về hoại tử ngón chân, liên hệ ngay với phòng khám Dr. Dư Tuy để được tư vấn và điều trị.