Lưỡi bị lở loét là tình trạng khá phổ biến, khiến nhiều người khó chịu vì cảm giác đau rát, ăn uống khó khăn và ảnh hưởng sinh hoạt hằng ngày. Nhiều người thắc mắc lưỡi bị loét là bệnh gì, có nguy hiểm không và lưỡi bị lở phải làm sao để nhanh khỏi. Thực tế, đa phần các trường hợp chỉ là nhiệt miệng, song cũng có thể xuất phát từ thiếu vitamin, nhiễm nấm hoặc tổn thương trong khoang miệng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng khi lưỡi bị loét đau, đồng thời gợi ý những cách chữa và phòng ngừa an toàn, hiệu quả.
Lưỡi bị lở loét là gì?
Lưỡi bị lở loét là tình trạng trên bề mặt lưỡi xuất hiện những vết tổn thương dạng loét, thường tròn hoặc bầu dục, có màu trắng đục hoặc vàng nhạt, xung quanh viền đỏ. Các vết loét này gây cảm giác đau rát, nóng buốt khi ăn uống, đặc biệt là khi dùng đồ cay nóng, chua hoặc quá mặn. Trong dân gian, hiện tượng này thường được gọi là nhiệt lưỡi, thực chất là một dạng nhiệt miệng xảy ra ở vùng lưỡi.
Thông thường, lưỡi bị lở loét do nhiệt miệng sẽ tự khỏi sau khoảng 7-14 ngày mà không để lại sẹo. Tuy nhiên, ở một số người, vết loét có thể tái phát nhiều lần trong năm, gây ảnh hưởng đến việc ăn uống và giao tiếp. Đặc biệt, nếu vết loét ở lưỡi kéo dài hơn 2 tuần, kèm theo sưng to hoặc đau bất thường, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý cần được thăm khám sớm để loại trừ nguy cơ nghiêm trọng hơn.
Nguyên nhân bị loét ở lưỡi
-
Tổn thương cơ học: Những va chạm trong sinh hoạt như cắn phải lưỡi, răng mọc lệch, răng sắc nhọn, niềng răng hoặc hàm giả cọ xát lâu ngày đều có thể gây bị loét ở lưỡi.
-
Vệ sinh răng miệng kém: Không vệ sinh răng miệng sạch sẽ khiến vi khuẩn phát triển, dễ gây viêm nhiễm và loét niêm mạc lưỡi. Người hút thuốc lá, uống rượu bia hoặc thường xuyên ăn đồ cay nóng càng dễ bị loét miệng.
-
Thiếu vitamin và khoáng chất: Thiếu vitamin nhóm B, sắt, kẽm làm suy yếu niêm mạc, giảm khả năng phục hồi và khiến loét dễ tái phát.
-
Căng thẳng, mệt mỏi: Stress, áp lực công việc, mất ngủ khiến hệ miễn dịch suy giảm, tạo điều kiện cho nhiệt lưỡi xuất hiện.
-
Thay đổi nội tiết tố: Phụ nữ trong chu kỳ kinh nguyệt, mang thai, tiền mãn kinh thường dễ loét lưỡi do sự biến động nội tiết làm giảm sức đề kháng niêm mạc miệng.
-
Nhiễm nấm hoặc virus: Nấm Candida hoặc virus Herpes simplex (HSV) đều có thể gây loét trong khoang miệng. Loét do HSV thường xuất hiện ở lợi, mặt lưng lưỡi hoặc khẩu cái cứng - khác với loét lành tính do nhiệt miệng.
-
Bệnh lý toàn thân: Người bị bệnh gan, viêm ruột, rối loạn tiêu hóa hoặc thiếu máu, thiếu vitamin lâu ngày thường dễ xuất hiện loét tái phát. Đặc biệt, nếu vết loét kéo dài trên 2 tuần, kèm sưng hạch hay đau bất thường, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư lưỡi cần được thăm khám sớm.
Triệu chứng lưỡi bị lở loét
Khi bị loét ở lưỡi, người bệnh thường xuất hiện những vết loét nhỏ, màu trắng hoặc vàng nhạt, viền đỏ, gây cảm giác đau rát khi ăn uống và nói chuyện. Vết loét có thể đơn lẻ hoặc thành cụm, thường xuất hiện ở mặt bên, mặt dưới hoặc đầu lưỡi.
Ngoài ra, nhiều người còn thấy lưỡi bị loét đau nhói khi ăn đồ cay, chua, mặn hay uống nước nóng. Một số trường hợp kèm theo hiện tượng sưng nhẹ, nóng rát trong khoang miệng, có mùi hôi hoặc khó chịu kéo dài. Nếu vết loét lớn, người bệnh có thể khó nhai nuốt và mất vị giác tạm thời.
Trong những trường hợp nặng, loét lưỡi còn có thể đi kèm sốt nhẹ, nổi hạch dưới hàm, mệt mỏi toàn thân. Đây là dấu hiệu cho thấy vết loét không chỉ đơn thuần là nhiệt miệng mà có thể liên quan đến nhiễm trùng hoặc bệnh lý khác, cần theo dõi và đi khám sớm.
Lưỡi bị lở phải làm sao
Phần lớn các trường hợp bị loét ở lưỡi thường nhẹ và có thể tự khỏi sau 7-14 ngày. Để giảm đau rát, giúp vết loét nhanh lành và hạn chế tái phát, bạn có thể áp dụng những cách sau:
-
Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ, chải răng nhẹ nhàng và súc miệng bằng nước muối loãng.
-
Uống nhiều nước, bổ sung rau xanh, trái cây ngọt, thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất để tăng sức đề kháng.
-
Hạn chế đồ cay nóng, chua, mặn, cà phê, rượu bia, thuốc lá và thức ăn cứng dễ làm vết loét đau hơn.
-
Có thể áp dụng mẹo giảm đau tự nhiên như bôi mật ong, ngậm trà thảo mộc hoặc chườm đá viên nhỏ lên vùng loét.
-
Nghỉ ngơi, tránh stress, giữ cơ thể khỏe mạnh để hạn chế tình trạng loét tái phát.
-
Nếu vết loét kéo dài trên 2 tuần, tái phát nhiều lần hoặc kèm sốt, nổi hạch, khó nuốt thì cần đi khám để được bác sĩ chỉ định phương pháp điều trị cụ thể.
-
Trong trường hợp vết loét đau nhiều, tái phát thường xuyên hoặc có dấu hiệu nhiễm khuẩn, người bệnh nên đến cơ sở y tế hoặc phòng khám chuyên khoa để được bác sĩ thăm khám và kê đơn phù hợp, tuyệt đối không tự ý mua thuốc về sử dụng.
>>> Xem thêm: Thuốc trị nhiễm trùng da
Những thực phẩm cần tránh khi bị loét ở lưỡi
Khi lưỡi bị lở loét, việc ăn uống không đúng cách có thể khiến vết loét đau rát hơn và lâu lành. Để hỗ trợ quá trình hồi phục, bạn nên hạn chế các loại thực phẩm sau:
-
Đồ ăn cay, nóng: ớt, tiêu, sa tế… làm vết loét bỏng rát và lâu liền.
-
Thức ăn quá chua: cam, quýt, bưởi, dứa… chứa nhiều acid dễ gây xót, kích ứng niêm mạc.
-
Đồ mặn và nhiều gia vị: mắm, muối, thức ăn chế biến sẵn thường khiến vết loét đau rát hơn.
-
Thức ăn cứng, giòn: bánh quy, hạt cứng, đồ chiên giòn có thể cọ xát, làm rộng thêm vết loét.
-
Đồ uống kích thích: cà phê, trà đặc, rượu bia làm khoang miệng khô, khiến lưỡi bị loét đau khó chịu.
-
Thuốc lá: khói thuốc làm chậm quá trình lành vết loét và dễ gây tái phát.
Cách phòng ngừa lưỡi bị lở loét
Để hạn chế tình trạng bị loét ở lưỡi tái phát, trước hết bạn cần chú ý giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ. Chải răng đều đặn mỗi ngày, súc miệng bằng nước muối loãng và khám răng định kỳ sẽ giúp phòng ngừa vi khuẩn phát triển cũng như phát hiện sớm các vấn đề về răng lợi.
Chế độ dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng. Bạn nên bổ sung nhiều rau xanh, trái cây và các thực phẩm giàu vitamin nhóm B, vitamin C, sắt, kẽm để tăng sức đề kháng cho niêm mạc miệng. Ngược lại, cần hạn chế các loại đồ ăn cay nóng, quá chua, quá mặn, rượu bia và thuốc lá vì chúng dễ gây kích ứng, khiến vết loét đau rát và lâu lành.
Bên cạnh đó, việc duy trì lối sống lành mạnh như ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng và uống nhiều nước mỗi ngày cũng rất cần thiết để cơ thể khỏe mạnh, giảm nguy cơ loét tái phát. Đặc biệt, những người mắc bệnh lý về gan, tiêu hóa hay thiếu máu nên điều trị sớm và kiểm soát tốt tình trạng bệnh để phòng ngừa biến chứng và hạn chế loét lưỡi kéo dài.
Kết luận
Nhìn chung, lưỡi bị lở loét thường là tình trạng lành tính và có thể tự khỏi sau 1-2 tuần nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nếu vết loét kéo dài, tái phát nhiều lần hoặc kèm theo các triệu chứng bất thường, bạn không nên chủ quan mà cần đến bác sĩ để thăm khám và điều trị kịp thời.
