Áp xe lạnh là một tình trạng viêm nhiễm đặc biệt, khác với áp xe thông thường vì không có biểu hiện nóng, đỏ hay sưng rõ rệt. Người bị áp xe lạnh thường khó phát hiện sớm do triệu chứng tiến triển âm thầm. Trong một số ca lâm sàng, áp xe lạnh khi tiêm thuốc có thể xuất hiện nếu quy trình tiêm không đảm bảo vô trùng. Việc hiểu rõ áp xe lạnh là gì và nắm được cách điều trị áp xe lạnh kịp thời sẽ giúp hạn chế rủi ro và bảo vệ sức khỏe hiệu quả hơn.
Áp xe lạnh là gì?
Áp xe lạnh là ổ viêm nhiễm hình thành do vi khuẩn lao hoặc một số tác nhân đặc biệt gây ra. Khác với áp xe thông thường, tình trạng này diễn biến chậm, ít gây đau trong giai đoạn đầu. Chính vì vậy, nhiều người không biết rõ áp xe lạnh là gì nên thường bỏ qua các dấu hiệu bất thường. Ổ viêm tích tụ mủ bên trong cơ thể, có thể xuất hiện ở hạch bạch huyết, xương khớp hoặc cơ quan nội tạng. Khi phát hiện muộn, việc điều trị áp xe lạnh trở nên phức tạp hơn và cần nhiều thời gian hồi phục.
Nguyên nhân gây áp xe lạnh
Nguyên nhân gây áp xe lạnh thường liên quan đến vi khuẩn lao và các yếu tố làm suy giảm sức đề kháng. Một số yếu tố cụ thể gồm:
-
Nhiễm vi khuẩn lao: Đây là nguyên nhân chính, thường gặp ở bệnh nhân mắc lao phổi, lao hạch hoặc lao xương khớp. Vi khuẩn lao có thể di chuyển qua đường máu, tạo ổ viêm ở nhiều cơ quan.
-
Suy giảm hệ miễn dịch: Người bị suy dinh dưỡng, mắc bệnh mạn tính (tiểu đường, HIV) hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch có nguy cơ cao hơn. Cơ thể yếu không đủ khả năng chống lại vi khuẩn, dẫn tới hình thành áp xe lạnh.
-
Áp xe lạnh khi tiêm thuốc: Có thể xảy ra nếu kim tiêm hoặc dung dịch không được vô trùng tuyệt đối. Vi khuẩn xâm nhập tại vị trí tiêm, phát triển âm thầm và tạo ổ áp xe.
-
Chấn thương hoặc viêm mạn tính kéo dài: Các chấn thương xương khớp, viêm nhiễm lâu ngày không được xử lý đúng cách sẽ trở thành “môi trường” cho vi khuẩn phát triển và hình thành áp xe lạnh.
Đối tượng có thể bị áp xe lạnh
-
Bệnh nhân lao phổi, lao hạch, lao xương khớp
-
Người có hệ miễn dịch suy yếu
-
Trẻ nhỏ, người cao tuổi
-
Người mắc bệnh mạn tính như tiểu đường, HIV
-
Người từng gặp biến chứng sau tiêm thuốc
-
Người bị chấn thương hoặc viêm mạn tính kéo dài
Các giai đoạn của áp xe lạnh
Giai đoạn đầu
Ở giai đoạn này, áp xe lạnh thường biểu hiện dưới dạng củ lao (tuberculome). Người bệnh xuất hiện một khối u nhỏ, cứng, không đau và không có dấu hiệu viêm tấy trên da. Khối u có thể tồn tại trong nhiều tháng mà ít thay đổi, khiến bệnh nhân chủ quan. Nếu không được điều trị, củ lao sẽ dần hoại tử, biến thành tổ chức bã đậu rồi tiến triển thành mủ.
Giai đoạn áp xe
Khi bước sang giai đoạn này, ổ áp xe lạnh đã phát triển rõ. Bên trong chứa dịch mủ loãng lẫn mô hoại tử. Bao quanh ổ mủ là vùng mô đang bị tổn thương và yếu, không đủ khả năng ngăn chặn vi khuẩn. Khác với áp xe nóng, thành bao của áp xe lạnh không tạo hàng rào bảo vệ, nên nếu chỉ rạch tháo mủ, vết thương thường khó lành và dễ lan rộng hơn.
Triệu chứng của áp xe lạnh
-
Xuất hiện khối nhỏ, cứng, không đau, không đỏ, tồn tại lâu ngày.
-
Khối dần mềm, sờ có cảm giác chuyển sóng, bên trong chứa dịch loãng, lẫn chất giống bã đậu.
-
Vùng da phía trên có thể mỏng dần, đổi màu tím hoặc nhạt, dễ loét và vỡ mủ.
-
Rò mủ kéo dài, khó liền, đôi khi kèm theo nhiễm trùng thứ phát.
-
Người bệnh thường mệt mỏi, chán ăn, sút cân, có thể sốt nhẹ.
-
Ra mồ hôi nhiều về đêm, dấu hiệu thường gặp ở bệnh nhân lao.
-
Hạch bạch huyết gần ổ tổn thương có thể sưng nhưng ít đau.
-
Khi áp xe lớn ở gần khớp hay cột sống, có thể hạn chế vận động, gây đau âm ỉ.
Cách điều trị áp xe lạnh
Điều trị áp xe lạnh chủ yếu dựa trên nguyên nhân gây bệnh. Với những trường hợp do vi khuẩn lao, bác sĩ thường chỉ định phác đồ kháng lao kết hợp thuốc hỗ trợ để kiểm soát nhiễm trùng. Ở giai đoạn ổ áp xe còn nhỏ, người bệnh có thể được theo dõi cùng điều trị nội khoa, hạn chế can thiệp xâm lấn.
Nếu ổ mủ lớn hoặc gây đau nhiều, thủ thuật chọc hút hoặc dẫn lưu thường được chỉ định. Khác với áp xe nóng, việc rạch trực tiếp ít hiệu quả vì vết thương khó lành, thậm chí dễ lan rộng. Trong trường hợp phức tạp, phẫu thuật có thể cần thiết để loại bỏ mô hoại tử. Sau can thiệp, người bệnh phải tuân thủ chăm sóc vết thương đúng cách, kết hợp tái khám định kỳ để đạt kết quả tốt nhất.
Ngoài các phương pháp trên, người bệnh có thể sử dụng thêm Cao dán Dr. Dư Tuy như giải pháp hỗ trợ. Sản phẩm được phát triển từ công thức y học cổ truyền, gồm các thảo mộc như đại hoàng, xích thược, huyền sâm, quế chi… giúp kháng viêm, hút mủ, giảm đau nhức. Cao dán an toàn, dễ sử dụng và thường mang lại cải thiện rõ rệt chỉ sau vài ngày.
Kết luận
Áp xe lạnh là bệnh lý diễn tiến âm thầm, khó phát hiện sớm và có thể gây nhiều biến chứng nếu chậm trễ trong điều trị. Hiểu rõ áp xe lạnh là gì, nắm được nguyên nhân và triệu chứng sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc thăm khám. Các phương pháp điều trị hiện nay bao gồm dùng thuốc, chọc hút, phẫu thuật kết hợp chăm sóc hỗ trợ. Bên cạnh đó, việc sử dụng Cao dán Dr. Dư Tuy cũng là giải pháp giúp giảm sưng đau, hút mủ và hỗ trợ hồi phục nhanh hơn.
Nếu bạn đang gặp tình trạng bị áp xe lạnh hoặc nghi ngờ có triệu chứng, hãy liên hệ với Phòng khám Dr. Dư Tuy để được hỗ trợ tư vấn phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả.
