Lở loét da: Cảnh báo nguy cơ hoại tử và cách nhận biết sớm

Lở loét da là tình trạng khá phổ biến, đặc biệt ở người cao tuổi, bệnh nhân nằm lâu hoặc người có sức khỏe suy yếu. Nhiều người thường coi nhẹ những vết loét nhỏ, nhưng thực tế, chúng có thể tiến triển âm thầm thành hoại tử da – một biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ:

• Vì sao lở loét da có thể gây hoại tử.

• Dấu hiệu nhận biết sớm tình trạng hoại tử.

• Những cách phòng ngừa và chăm sóc đúng cách để bảo vệ sức khỏe.

I. Lở loét da là gì?

1. Nguyên nhân hình thành lở loét da

Lở loét da thường xuất hiện do áp lực kéo dài lên một vùng da, khiến máu khó lưu thông và nuôi dưỡng mô. Điều này dẫn đến hoại tử tế bào tại chỗ. Một số nguyên nhân phổ biến:

• Người nằm liệt giường lâu ngày (do tai biến, chấn thương, bệnh mạn tính).

• Người cao tuổi, da mỏng và tuần hoàn kém.

• Người ngồi xe lăn trong thời gian dài.

• Chấn thương hoặc phẫu thuật làm giảm khả năng vận động.

2. Vị trí thường gặp của lở loét da

• Vùng tì đè: gót chân, mông, hông, xương cụt.

• Khu vực có xương nhô ra, da mỏng.

• Bất kỳ vị trí nào bị chèn ép hoặc ma sát liên tục.

II. Lở loét da có thể dẫn đến hoại tử như thế nào?

Quá trình tiến triển

Ban đầu, lở loét chỉ là những vết đỏ, đau rát, nhưng nếu không được chăm sóc:

• Thiếu oxy kéo dài → mô chết dần → hoại tử khô.

• Khi vi khuẩn xâm nhập → mô hoại tử nhiễm trùng, chảy dịch → hoại tử ướt.

• Nặng hơn, vi khuẩn lan rộng vào máu → nhiễm trùng huyết, có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Phân loại hoại tử da

• Hoại tử khô: Mô bị chết, khô cứng, màu đen, ít khi nhiễm trùng.

• Hoại tử ướt: Vết loét có dịch vàng/xanh, mùi hôi, lan rộng nhanh, kèm nhiễm trùng.

III. Dấu hiệu nhận biết sớm hoại tử từ vết loét da

Phát hiện sớm là yếu tố quyết định giúp điều trị dễ dàng và hiệu quả. Hãy chú ý đến các biểu hiện sau:

1. Đau tăng dần

• Ban đầu có thể chỉ hơi khó chịu.

• Sau đó đau nhức nhiều hơn, nhất là khi chạm vào hoặc thay đổi tư thế.

2. Thay đổi màu sắc da

• Da chuyển từ đỏ → tím → đen hoặc xám.

• Đây là dấu hiệu cho thấy mô đang thiếu máu và bắt đầu chết dần. 

3. Vết loét sưng tấy, nóng đỏ

• Vùng da quanh loét có thể nóng hơn bình thường.

• Có thể kèm theo sưng phù, lan rộng ra xung quanh.

4. Chảy dịch bất thường

• Dịch vàng, xanh, có mùi hôi → dấu hiệu nhiễm trùng.

• Vết loét có thể ướt, mềm nhũn, tiến triển nhanh.

5. Triệu chứng toàn thân

• Người bệnh sốt nhẹ hoặc cao.

• Mệt mỏi, ớn lạnh, ăn kém.

• Đây là cảnh báo nguy cơ nhiễm trùng lan rộng.

IV. Nguy cơ và biến chứng nếu không xử trí kịp thời

Biến chứng tại chỗ

• Tổn thương da sâu đến tận cơ, gân, xương.

• Sẹo xấu, mất thẩm mỹ.

• Mất chức năng vận động tại vùng bị ảnh hưởng.

Biến chứng toàn thân

• Nhiễm trùng máu.

• Suy đa cơ quan.

• Tăng tỷ lệ tử vong, đặc biệt ở người cao tuổi.

V. Cách chăm sóc và phòng ngừa lở loét da tiến triển thành hoại tử

1. Giữ vệ sinh và thay băng đúng cách

• Vệ sinh vết loét bằng nước muối sinh lý 0,9% hoặc dung dịch sát khuẩn dịu nhẹ.

• Thay băng hằng ngày theo hướng dẫn y tế.

• Tránh dùng cồn mạnh hoặc oxy già vì có thể làm hỏng mô lành.

2. Giảm áp lực lên vùng loét

• Thay đổi tư thế nằm/ngồi mỗi 2 giờ.

• Dùng đệm hơi, gối chống loét.

• Massage nhẹ nhàng vùng da xung quanh để tăng tuần hoàn.

3. Chế độ dinh dưỡng hợp lý

• Tăng cường protein (thịt, cá, trứng, sữa) để tái tạo mô.

• Bổ sung vitamin C, kẽm để tăng sức đề kháng.

• Uống đủ nước, tránh rượu bia, thuốc lá.

4. Theo dõi sát dấu hiệu bất thường

• Nếu thấy da đổi màu, vết loét chảy dịch hôi, hoặc bệnh nhân sốt → cần đi khám ngay.

• Không tự ý dùng thuốc kháng sinh hoặc bôi thuốc không rõ nguồn gốc.

VI. Khi nào cần gặp bác sĩ?

• Vết loét không cải thiện sau vài ngày chăm sóc.

• Có dấu hiệu hoại tử: da đen, hoại tử ướt, chảy mủ.

• Bệnh nhân sốt, mệt mỏi, có biểu hiện nhiễm trùng toàn thân.

• Khi người chăm sóc không biết cách xử trí an toàn.

VII. Kết luận

Lở loét da không chỉ là vấn đề ngoài da đơn giản mà có thể dẫn đến hoại tử nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng nếu chủ quan. Nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo, chăm sóc đúng cách và thăm khám kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

 Hãy nhớ: Chăm sóc đúng cách – Ngăn ngừa hoại tử da. Sức khỏe của bạn và người thân sẽ được bảo vệ tốt hơn nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời.